عوامل تخریب جنگلهای کردستان

عوامل تخریب جنگلهای کردستان را بشناسیم.

مساحت جنگلهای طبیعی کردستان در حال حاضر در حدود 320.000هکتار است در حالیکه در گذشته نه چندان دور مساحت این جنگلها 500.000هکتار بوده است. جنگلهای منطقه در حال حاضر یکی از اجزاء لاینفک تأمین معیشت جوامع روستائی بطور اخص و جوامع شهری بطور اعم می‌باشد.

مهمترین عوامل اصلی تخریب جنگلهای کردستان عبارتند از:

1- افزایش جمعیت جنگل‌نشین و حاشیه‌نشین:

 از مهمترین عوامل مؤثر و مهم در کاهش کمی و کیفی جنگلها را می‌توان پراکندگی بیش از حد دهات و روستا‌ها در اقصی نقاط مناطق جنگلی و بالا بودن تراکم جمعیت در واحد سطح نام برد.

2- تبدیل جنگل به اراضی زراعتی و باغات میوه:

 چون اکثریت جنگلهای بلوط، در مناطق کوهستانی و مرتع واقع شده‌اند، مناطق کم‌شیب و مستعد آن باقی مانده‌اند، بنابراین با گذر از جنگل و شناسائی مناطق مناسب نسبت به پاکتراشی و کف بْرکردن کلیه درختان و درختچه‌ها در طی چند سال اقدام کرده و آن را به زمین زراعتی تبدیل می‌کنند.

3- قطع درختان جنگلی برای تأمین سوخت زمستانی:

 متأسفانه در طول سالهای گذشته بدلیل کمی سوختهای فسیلی ناشی از جنگ تحمیلی و در حال حاضر نیز بعلت ناینده جمعیت، افزایش سریعی در تعداد دامهای موجود، برای تأمین لبنیات، تولید پشم، فروش دام و ایجاد کار و اشتغال آغاز شده است. بعلت اینکه دامها مخصوصاً بْز از نهالها و شاخه و برگ درختان تغذیه می‌کند در نتیجه موجب نابودی جنگلها می‌گردد.

4- سرشاخه‌زنی درختان بلوط توسط دامداران به منظور تأمین علوفه زمستانی دامها:

که این عمل موجب کاهش کیفی و کمی جنگلها گشته و باعث فرسایش خاک، بدفرم شدن درختان، توقف یا کندی رشد قطری و ارتفاعی درختان و نیزکندی زادآوری و تجدید حیات درختان جنگلی می‌شود.

5- استفاده سنتی از درختان بلوط، بعنوان مصالح ساختمانی و آلات و ابزار کشاورزی:

به استثنای موارد خاصی که تا حدودی سبب تغییر بافت، خانه‌های روستایی شده‌اند، هنوز هم استفاده از تنه‌های راست و صاف درختان بلوط، بعنوان تیر ساختمانی رایج و معمول است. از طرف دیگر چون پشت بامها را با گل می‌پوشانند لذا از شاخه و برگ درختان و تیرکهای چوبی بعنوان تأمین مصالح ثانویه روی تیرهای سقف‌ خانه‌ها استفاده می‌کنند.

6- پائین بودن فرهنگ منابع طبیعی در بین اقشار مختلف مردم:

بویژه در مورد جنگلها و مراتع منطقه و شیوه بهره‌برداری از آنها و ارتباط آن با منابع طبیعی و عدم اطلاع آنان از وخامت و نابودی منابع طبیعی که چاره آن فقط آموزش تدریجی اصول حفاظت منابع طبیعی به روستائیان، جنگل‌نشینان و کشاورزان می‌باشد.

7- آتش‌سوزیهای عمدی یا اشتباهی:

8- بهره‌برداری نادرست، غیراصولی از شیره سقز درختان بنه

9- بهره‌برداری نادرست از گالهای صنعتی درختان بلوط از جمله گال مازوج و خرنوک و… که گاهی بهره‌برداران موجب شکستن شاخه‌های درختان می‌شوند.

10- بهره‌برداری از معادن سنگ و جاده‌سازی در مناطق جنگلی که موجب تخریب جنگلها می‌گردد.

11- ذغال‌گیری

12- چرای مفرط دام

13- جمع‌آوری بذر درختان بلوط توسط دامداران و جنگل‌نشینان:

بدلیل اینکه سنجاب در داخل تنه درختان جنگلی زندگی می‌کند لذا شکارچیان اقدام به سوراخ کردن تنه درختان بوسیله تبر می‌نماید که این امر موجب از بین رفتن درختان می‌شود.

14- آفات و بیماریهای گیاهی و گیاهان انگلی از جمله دارواش یا موخور که موجب تضعیف درختان می‌شوند.

15- خشکسالیها

16- بهره برداری از درختان جنگلی جهت تهیه صنایع دستی و استفاده در صنعت نجاری

17- سایر عوامل طبیعی مانند سیل و طوفان، رعد و برق، زلزله و بهمن و….

کریم شریفی